بسیاری ازمردم به علت عدم آشنایی با قوانین قضایی توان احقاق حقوق خود را ندارند، ازاین رو، قانون اساسی به آنها اجازه داده است که برای دفاع ازخود وحقوق خود، وکیل انتخاب کنند، و در صورت عدم توانایی، امکان تعیین آن را برایشان فراهم گردد. طبق قانون آیین دادرسی کیفری قدیمی(ماده128) متهم می توانست در مراحل تحقیقات مقدماتی و در دادسرا یک نفر وکیل همراه خود داشته باشد و وکیل متهم می توانست بدون مداخله در امر تحقیق پس از خاتمه تحقیقات مطالبی را که برای کشف حقیقت و دفاع از متهم یا اجرای قوانین لازم می دانست را به مقام قضایی صرفا اعلام نماید مضاف آنکه در تبصره ماده مذکور قید شده بود : "در مواردی که موضوع جنبه محرمانه دارد یا حضور غیر متهم به تشخیص قاضی موجب فساد گردد و همچنین در خصوص جرائم علیه امنیت کشور حضور وکیل در مرحله تحقیق با اجازه دادگاه خواهد بود" . بدین معنی که وکیل متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی که خود شامل رویدادهای قضایی بسیاری از جمله تفهیم اتهام ، قرارهای تامینی ، بازداشت موقت و... می باشد غالبا هیچ نقش و اثری نداشت و مقامات قضایی دادسرا ها حتی اجازه نمی دادند وکیل متهم پرونده را مطالعه کند چه برسد به آنکه مطلبی را طی جلسات بازجویی در دفاع از موکل اظهار کند ! واضح است که قانون قبلی و نحوه اجرای آن با حقوق حقه ی متهمان و حقوق شهروندی شان مطابقت نداشت .
در یک تعریف ساده می توان گفت : وکالتی است که از طرف دادگاه در امور کیفری برای دفاع از متهم به .وکیل دادگستری ارجاع می شود. در جرایمی که مجازات آنها حسب مورد اعدام یا قصاص نفس یا سنگسار و یا حبس ابد است چنانچه متهم شخصاً وکیل معرفی نکند دادگاه مکلف است برای او وکیل تسخیری تعیین نماید، حتی اگر شخص متهم چنین درخواستی را به عمل نیاورد .
همه آدمها فکر می کنند که وکیل ها آدمهایی هستند که براحتی و بدون هیچ دشواری و سختی پول در می آورند. تا حالا پایتان به دادگاه و دادسرا باز شده؟ لازم نیست با کمال غرور بگویید: «نه‌خیر!». اگر هم باز نشده، خیال نکنید که خیلی خوش به حالتان است و بچه مثبتید. نچ، حداقل یک چهارم عمرتان بر فناست! هر چی که نباشد، دادگاه محل اجرای زنده اکثر فیلم‌ها و سریال‌هاست. راهروهای باریکی را تصور کنید که در آنها همه‌جور آدمی توی هم می‌لولند و اکثرشان پرونده نارنجی به بغل، از این اتاق به آن اتاق می‌روند. تا اینجا کمی تکراری است، قسمت جالبناک(!) قضیه جایی است که هر لحظه یک قاتل یا دزد یا قاچاقچی، همراه با مامور جلویت سبز می‌شود. بعد آن طرف می بینی که 2 نفر توی سر و کول هم می‌زنند.